Er zijn drie vormen van pelaschap, namelijk:
• De harde pela (pela keras)
• De “baarmoeder-pela” (pela gandong of bungso)
• De zachte pela (pela tempat sirih)
Pela tuni/keras
De vertaling van ‘pela keras’ is ‘harde pela’ . Bij het afsluiten van dit verbond beschouwden de betrokken partijen elkaar als bloedbroeders. Men was verplicht elkaar bij te staan bij bijvoorbeeld sterfgevallen of dorpsfeesten. Of om wederzijdse hulp te verlenen in tijden van nood, of materiële hulp bij het bouwen van een kerk of moskee. Daarnaast kan een verbond gesloten zijn om elkaar financiële steun te bieden. Bij dit pela-verbond is een huwelijk tussen de pela-genoten ten strengste verboden. Een liefdesrelatie tussen pela-genoten wordt veelal beschouwd als een vorm van incest. Op het overtreden van de regels geven voorouders strenge straffen. Ook de pela-vorm ‘pela batu karang’ valt onder de ‘pela-keras’. ‘Batu karang’ staat voor bloedkoraal. Het bloedkoraal is een symbool voor het hechte pela-verbond.
Pela gandong
Gandong is afgeleid van ‘kandungan’=baarmoeder. Dit soort pela is even sterk als de pela keras, en heeft dezelfde regels. Het hoofddoel van deze pela is gericht op de speciale relatie tussen de clans van verschillende dorpen die verbonden zijn door een gemeenschappelijke herkomst.
Pela tempat sirih
‘Tempat sirih’ is een houten doos of koperen schaal met daarin een betelnoot. De sirih geeft men bij visites en adatceremonieën aan elkaar door. Het kauwen op de sirih wordt gezien als een symbool van vriendschap. Het verbond kwam tot stand doordat kapitans elkaars tempat sirih uitwisselden. Bijvoorbeeld om een vechtpartij te voorkomen, of om onderlinge handel te stimuleren of te vereenvoudigen. Dit verbond is een vriend-schappelijk verdrag. Men mag onderling huwen en elke hulp die men elkaar zou kunnen geven is vrijwillig en geschiedt niet onder dreiging van voorouderlijke sancties.
Bronnen:
D. Bartels, http://www.nunusaku.com/
S. Huwae, Het Pela trouwverbod, een collectieve of individuele aangelegenheid? (Nijmegen 1996)